Άρθρα

Γρήγορες δίαιτες που υπόσχονται θεαματικά αποτελέσματα σε 10 ημέρες ή σε 1 μήνα. Θαυματουργά ματζούνια και βότανα που ‘καίνε’ το λίπος. Αποτοξίνωση του οργανισμού σε 3 ημέρες. Αυτές είναι μόνο 3 φράσεις που ο σύγχρονος διαιτολόγος-διατροφολόγος ακούει συνέχεια ! Τι ισχύει τελικά ; Σε αυτό το άρθρο θα μάθεις τις 10 μεγαλύτερες αλήθειες για τις δίαιτες εξπρές !

Τι είναι η δίαιτα εξπρές ;

 

δίαιτα εξπρές τι είναι

 

Οι γρήγορες δίαιτες είναι προγράμματα διατροφής ή συμβουλές διατροφής με απόλυτο στόχο την γρήγορη απώλεια βάρους. Συνήθως αφορούν περιορισμένο χρονικό διάστημα που πρέπει να την ακολουθείς, από 3 ημέρες μέχρι 1 μήνα ανάλογα το είδος της.

Ο τρόπος που θα το καταφέρεις εξαρτάται από τον τύπο της δίαιτας εξπρές. Ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους δίαιτας εξπρές είναι η προώθηση προϊόντων, όπως τσάι που καίει το λίπος, αποτοξινωτικοί χυμοί, βότανο που ενεργοποιεί τον μεταβολισμό (ακόμα και ειδικά σκευάσματα για τόνωση του μεταβολισμού !) και λοιπά. Άλλος τρόπος είναι το πρόγραμμα διατροφής που υπόσχεται ξεφούσκωμα, επίπεδη κοιλιά, γρήγορη απώλεια κιλών, εφόσον ακολουθήσεις το δικό τους πρόγραμμα διατροφής. Ως δίαιτα εξπρές μπορεί να ονομαστεί και κάποιο σχήμα αποτοξίνωσης με λεμόνι, βότανα ή 3 λίτρα νερό την ημέρα.

Ποιες φράσεις-κλειδιά αφορούν τις δίαιτες εξπρές ;

 

Για να υποψιαστείς ότι η δίαιτα που ακολουθείς είναι γρήγορη, έλεγξε φράσεις όπως :

‘θα ξεφουσκώσεις’ , ‘γρήγορα αποτελέσματα σε 1 εβδομάδα’ , ‘υπόσχεται 10 κιλά σε 10 μέρες’ , ‘κάνε αποτοξίνωση με νερό και χυμούς’, ‘ ακολούθησε αυτό το πρόγραμμα διατροφής για γρήγορα αποτελέσματα’, ‘η δίαιτα της τάδε τραγουδίστριας’ και άλλες παρόμοιες. Αν αυτό που σου υπόσχεται είναι σύντομο και πολύ απλό, τότε πιθανόν να μην είναι κατάλληλο για σένα !

10 αλήθειες για τις δίαιτες εξπρές

 

διατροφικός μύθος και δίαιτα εξπρές

 

  1. Οι περισσότερες γρήγορες δίαιτες, αν όχι όλες, δεν σχεδιάζονται από επαγγελματίες και επιστήμονες της διατροφής. Τις περισσότερες φορές αποτελούν διαφημιστικά κόλπα ή τρόπους πειθούς για να προσελκύσουν θεατές/καταναλωτές.

  2. Δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα και μελέτες. Σχεδόν κανένα διατροφικό σχήμα γρήγορης δίαιτας δεν προέρχεται από διεθνείς μελέτες και επίσημες διατροφικές συστάσεις από αρμόδιους φορείς.

  3. Αυτά τα διατροφικά σχήματα μπορούν να οδηγήσουν σε προβλήματα υγείας, όπως αύξηση χοληστερόλης και δεικτών φλεγμονής. Αντιθέτως, τα ισορροπημένα διατροφικά σχήματα βελτιώνουν όλους τους δείκτες υγείας και τα επίπεδα υγείας γενικότερα.

  4. Όλες υπόσχονται γρήγορη απώλεια βάρους, η οποία ναι, θα έρθει. Θα δεις σύντομα να κατεβαίνει το νούμερο της ζυγαριάς, αλλά (!) κανείς δεν σε ενημερώνει από που προέρχεται αυτή η μείωση βάρους. Στόχος της μείωσης βάρους είναι η απώλεια λίπους του σώματος και όχι της μυικής μάζας, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις !

  5. Υπάρχουν κάποια διατροφικά σχήματα που ίσως φαίνεται να έχουν θετικά αποτελέσματα. Κάποια από αυτά δεν ανήκουν στις δίαιτες εξπρές, αλλά σε διαφορετικούς τρόπους διατροφής, όπως η διαλειμματική νηστεία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, απαιτείται προσεκτική έρευνα και συζήτηση με τον διαιτολόγο σου, για το αν μπορείς να την ακολουθήσεις.

  6. Υπάρχουν κάποια θετικά σημεία σε κάποια από αυτά τα σχήματα, πχ βελτίωση εντερικών συμπτωμάτων, ψυχολογική ενθάρρυνση του ατόμου να συνεχίσει, αλλά και σε αυτήν την περίπτωση οι θετικές επιδράσεις είναι μεμονωμένες και όχι σε όλες τις περιπτώσεις.

  7. Δεν απευθύνονται σε όλες τις ομάδες του πληθυσμού, όπως τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη ή οι εγκυμονούσες. Πολλές φορές αυτό δείχνει και την καταλληλότητα του συγκεκριμένου διατροφικού σχήματος.

  8. Ένα από τα βασικότερα μειονεκτήματα είναι πως δεν δουλεύουν ουσιαστικά με το άτομο και την διατροφή του. Πολύ συχνά προωθούν μαγικές λύσεις και τρόφιμα θαυματουργά, ενώ πολλές φορές συστήνουν αυστηρή τήρηση του προγράμματος τους. Ως αποτέλεσμα, προκύπτουν οι λανθασμένες αντιλήψεις περί διατροφής και η διαταραγμένη σχέση με το φαγητό.

  9. Οι σύμβουλοι τέτοιων προγραμμάτων πολλές φορές δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι κια γνώστες της λειτουργίας του οργανισμού και της διατροφής. Έτσι, είναι πιθανόν να σε γεμίζουν με παραπληροφορίες ή να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία σου.

  10. Το βάρος που θα αποβάλλεις με ένα τέτοιο πρόγραμμα διατροφής, είναι εντελώς βέβαιο ότι θα το επαναπροσλάβεις μόλις αρχίσεις να τρέφεσαι φυσιολογικά. Αυτό συμβαίνει γιατί η γρήγορη απώλεια βάρους (για την ακρίβεια απώλεια μυικής μάζας) ωθεί τον οργανισμό σου σε εξάντληση των αποθεμάτων. Μόλις προσθέσεις κάποιο τρόφιμο ξανά στην διατροφή σου, θα επαναπροσλάβεις όσα αποθέματα έχουν αδειάσει, και πιθανόν περισσότερα.

 

Τι ισχύει τελικά ;

 

σωστή διατροφή ή δίαιτα εξπρές

 

Καθημερινά βομβαρδίζεσαι από διάφορες διατροφικές πληροφορίες και είναι λογικό να μπερδεύεσαι για το τι πρέπει να αποφασίσεις. Προσωπικά, αν βρισκόμουν σε αναζήτηση της καλύτερης διατροφής-δίαιτας θα ήθελα να πετύχω τον στόχο μου με τον καλύτερο και πιο υγιή τρόπο. Μην ξεχνάς ότι το σώμα σου έχει μνήμη, και όσες προσπάθειες απώλειας βάρους κάνεις, αφήνουν ένα αποτύπωμα πάνω σου. Από την άλλη πλευρά, θα ήθελα να σου εξηγήσω και ως επαγγελματίας της διατροφής και της υγείας τι ισχύει.

Τα προγράμματα εξπρές μπορούν να γίνουν επικίνδυνα για την σωματική και ψυχολογική σου κατάσταση. Η μείωση του βάρους που θα δεις προέρχεται σχεδόν αποκλειστικά από την απώλεια της μυικής μάζας, την οποία χρειάζεται ο οργανισμός σου στην καθημερινότητα του. Άρα, πρόκειται για μη επιθυμητή απώλεια βάρους. Επιπλέον, ένα σωστό πρόγραμμα διατροφής δεν σχεδιάζεται για να προκαλεί σωματικές παρενέργειες, αλλά το αντίθετο ! Αν ακούσεις κάποιον να έχει ζαλάδες, υπογλυκαιμίες, πονοκεφάλους και μειωμένη ενέργεια, τότε ακολουθεί λάθος πρόγραμμα διατροφής !

Όσον αφορά το ψυχολογικό κομμάτι σε μια δίαιτα εξπρές, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα στο παρόν και στο μέλλον σου. Πολλά από αυτά τα προγράμματα είναι ιδιαίτερα στερητικά, με αποτέλεσμα μόλις εγκαταλείψεις την προσπάθεια σου, να επιλέξεις πιο εύκολα ότι σου έλειψε ! Επιπλέον, η λύση στην απώλεια βάρους στηρίζεται στην σχέση σου με το φαγητό και τις λανθασμένες αντιλήψεις που μπορεί να έχεις, και όχι σε ένα απλό νούμερο της ζυγαριάς !

Συνοψίζοντας ότι ισχύει για τις δίαιτες εξπρές, δεν έχω καταφέρει να βρω ένα πραγματικά δυνατό πλεονέκτημα για να ακολουθήσεις κάποια από αυτές. Θα ήθελα μόνο να θυμάσαι ότι κανένα πρόγραμμα διατροφής εξπρές δεν είναι σχεδιασμένο για τις δικές σου ανάγκες, το δικό σου σώμα και την δική σου καθημερινότητα !

Δημοσιευμένο στο Fitness Motivation Hellas.

Η δίαιτα Atkins είναι μία από τις πιο διάσημες δίαιτες παγκοσμίως από την εποχή του 1970. Όσοι ασχολούνται με διατροφικά σχήματα, δύσκολα θα μπουν στον πειρασμό να μην ακολουθήσουν την δίαιτα Atkins. Αποτελεί θέμα για περαιτέρω επιστημονική διερεύνηση ή είναι ακόμα μια διάσημη δίαιτα που δεν πρέπει να ακολουθήσεις?

Εμπνευστής είναι ο αμερικάνος γιατρός Robert Atkins όπου ανέπτυξε τον τρόπο που μπορεί κάποιος να χάσει εύκολα και αποτελεσματικά βάρος. Παρά την τότε έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης, υπήρξαν χιλιάδες άτομα που την ακολούθησαν και αγόρασαν βιβλία-προϊόντα και έγιναν φανατικοί οπαδοί της. Σήμερα, υπάρχει μέρος της επιστημονικής κοινότητας που την υποστηρίζει, αλλά ένα μεγαλύτερο μέρος συνεχίζει να είναι επιφυλακτικό με τέτοιου είδους διατροφικά σχήματα.

-ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΙΤΑ ATKINS?

Ανήκει στις δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων οι οποίες δεν περιορίζουν άλλες ομάδες τροφίμων, παρά μόνο τους υδατάνθρακες. Συγκεκριμένα προτείνει την αναλογία 27% πρωτεΐνης (με συνιστώμενο το 15-20%), 68% λίπους (με συνιστώμενο το 30-35%) και υδατάνθρακες μόλις 5% (με συνιστώμενο το 50-55%!). Η μεγάλη διαφορά στο ποσοστό των υδατανθράκων στηρίζεται στον συλλογισμό του Atkins όπου αναφέρει ότι: η αύξηση του βάρους οφείλεται σε πρόσληψη περισσότερων υδατανθράκων και ειδικά της κατανάλωσης ζάχαρης, λευκού αλευριού, λευκών ζυμαρικών και γενικότερα επεξεργασμένων υδατανθράκων. Αποτέλεσμα της αύξησης του βάρους είναι η ανισορροπία της γλυκόζης και η υπερπαραγωγή της ινσουλίνης με συνέπεια την παχυσαρκία, την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων και του μεταβολικού συνδρόμου.

Η μείωση των υδατανθράκων οδηγεί σε καύση του λίπους του οργανισμού, την λεγόμενη διαδικασία της κέτωσης. Κατά την διάρκεια της κέτωσης ο οργανισμός καίει το λίπος του για να παράγει την ενέργεια του και από εκεί προέρχεται η απώλεια του βάρους. Ταυτόχρονα, η κέτωση μειώνει το αίσθημα της πείνας και την όρεξη, άρα φαίνεται πιο εύκολο στο άτομο να την ακολουθήσει. Χαρακτηριστικά, ο Atkins αναφέρει ότι υπάρχει ‘μεταβολικό πλεονέκτημα’ σε τέτοιου είδους διατροφικά σχήματα, δηλαδή η γρήγορη απώλεια βάρους οφείλεται στην μείωση της όρεξης που οδηγεί στην κατανάλωση λιγότερων θερμίδων !

-ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ATKINS?

Στο διατροφικό της πλάνο υπάρχει ευελιξία στις ώρες των γευμάτων, στις ποσότητες και στο μέγεθος των μερίδων. Υπάρχει όμως περιορισμός στην κατανάλωση υδατανθράκων η οποία δεν πρέπει να είναι πάνω από 20 γραμμάρια την ημέρα κατά το πρώτο στάδιο και αυξάνεται σταδιακά στα επόμενα. Στα επιτρεπομένα τρόφιμα υπάρχει ότι περιλαμβάνει πρωτεΐνη και λίπος, όπως τα πουλερικά, το ψάρι, το κρέας, το τυρί, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και κάποια λαχανικά.

Επιτρέπεται επίσης το αλκοόλ, πρέπει να καταναλώνεις τουλάχιστον 8 ποτήρια νερό και να αυξήσεις την φυσική σου δραστηριότητα.

Υπάρχουν 4 στάδια που πρέπει να ακολουθήσει κάποιος στην δίαιτα Atkins :

  1. ΦΑΣΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ (induction)

Σε αυτό το στάδιο ουσιαστικά προετοιμάζεις τον οργανισμό σου για την διαδικασία της κέτωσης, άρα δεν επιτρέπονται οι υδατάνθρακες πάνω από 20 γραμμάρια/ημέρα, δηλαδή ποσότητα που αντιστοιχεί περίπου σε 1 φέτα ψωμί/ημέρα. Συνήθως το στάδιο αυτό διαρκεί 2 εβδομάδες.

Επιτρέπονται όλες οι πηγές πρωτεΐνης είτε είναι άπαχες, είτε πιο λιπαρές, και λαχανικά ίσα με 2-3 φλιτζάνια την ημέρα. Άλλα τρόφιμα που επιτρέπονται είναι τα μπαχαρικά και τα μυρωδικά, τα φυτικά έλαια, και κάποιες γλυκαντικές ύλες.

2. ΦΑΣΗ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑΤΟΣ (ongoing weight loss)

Εφόσον έχει ξεκινήσει η απώλεια βάρους, μπορείς να αυξάνεις την ποσότητα του υδατάνθρακα κατά 5 γραμμάρια την εβδομάδα, και να συνεχίσεις να την αυξάνεις όσο το βάρος σου παραμένει σταθερό (περίπου 9 εβδομάδες). Η ποσότητα των 30 γραμμαρίων υδατανθράκων αντιστοιχεί σε περίπου 1/2 φλιτζάνι πιπεριές ή φράουλες, 1 ντομάτα ή 30 γραμμάρια καρύδια/αμύγδαλα και άλλα.

3. ΦΑΣΗ ΠΡΟ-ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ (pre-maintenance)

Εδώ πλέον έχεις φτάσει πιο κοντά στο βάρος-στόχο σου και μπορείς να προσθέσεις ακόμα περισσότερους υδατάνθρακες στην ημέρα σου, συγκεκριμένα 10 γραμμάρια/εβδομάδα. Σύμφωνα με τον Atkins, ο οργανισμός σου θα σου πει πόσους υδατάνθρακες μπορεί να ανεχτεί όσο το βάρος σου παραμένει σταθερό στα ίδια γραμμάρια υδατανθράκων. Όταν παρατηρήσεις αύξηση του βάρους σου, θα πρέπει να σταματήσεις να προσθέτεις άλλα γραμμάρια υδατανθράκων.

4. ΦΑΣΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ (lifetime maintenance)

Σε αυτό το στάδιο δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός στις ποσότητες και μπορείς να τρως όσο θέλεις. Εφ’ όρου ζωής όμως θα πρέπει να προσέχεις την κατανάλωση των υδατανθράκων.

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ATKINS?

  1. Υπάρχει σίγουρη απώλεια βάρους. Η απώλεια θα υπάρξει από τις πρώτες μέρες που κάποιος θα ακολουθήσει αυτό το πρόγραμμα. Ταυτόχρονα, φαίνεται να συμβάλλει και στην συντήρηση του βάρους. Γεγονός που ισχύει, επίσης, είναι ότι θα χάσεις και λιπώδη ιστό, που είναι και ο στόχος μιας δίαιτας. Σχετικά, όμως, με την μακροπρόθεσμη εφαρμογή δεν φαίνεται να οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους συγκριτικά με άλλες δίαιτες. Μην ξεχνάς επίσης ότι η απώλεια θα οφείλεται κατά μεγάλο μέρος στο απαραίτητο νερό και γλυκογόνο του οργανισμού.
  2. Είναι σχετικά εύκολη, όταν είσαι φαν των ομάδων που περιέχει (κρέας, πουλερικά, λίπη).
  3. Έχει κάποια θετικά διατροφικά στοιχεία, όπως η αύξηση της φυσικής δραστηριότητας, η αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένων προϊόντων (λευκό αλεύρι, ζάχαρη κλπ).
  4. Πλέον έχει εξελιχθεί ένα πιο ισορροπημένο μοντέλο (modified Atkins diet) με περισσότερα λαχανικά και φυτικές ίνες, που ίσως αποτελεί μια καλύτερη λύση (εφόσον αποδειχθεί από την επιστημονική κοινότητα).

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ?

  1. Βασίζεται στην κατανάλωση κρέατος που συχνά δεν είναι αγαπητό τρόφιμο στις γυναίκες, και γι αυτό πολλές φορές δεν την ακολουθούν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μαζί με την αυξημένη κατανάλωση κρέατος, ακολουθεί και η αυξημένη πρόσληψη λίπους (68%), παρά τις συνιστώμενες οδηγίες των Διεθνών οργανισμών που προτείνουν πρόσληψη λίπους <30% !
  2. Πολύ συχνά εμφανίζονται παρενέργειες λόγω της κέτωσης, όπως οι πονοκέφαλοι, η δυσκοιλιότητα, η αδυναμία και η κακοσμία στόματος. Οι παρενέργειες υπάρχουν λόγω της έλλειψης υδατανθράκων και του αποκλεισμού κάποιων ομάδων τροφίμων (φρούτα, όσπρια). Άλλες παρενέργειες είναι η διαταραχή της χημικής ισορροπίας του οργανισμού επίσης λόγω της απουσίας των υδατανθράκων με αποτέλεσμα την διούρηση και την απώλεια των υγρών.
  3. Αρκετά άτομα εμφανίζουν αύξηση της ‘κακής’ χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος των καρδιαγγειακών νοσημάτων, της έκπτωσης της νεφρικής λειτουργίας αλλά και της ουρικής αρθρίτιδας (λόγω αυξημένης πρωτεΐνης).
  4. Όπως σε όλες τις δίαιτες που δεν είναι εξατομικευμένες, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα να επανακτήσεις τα κιλά που έχεις αποβάλλει. Στην συγκεκριμένη δίαιτα επιπλέον δεν ακολουθείται το μέτρο στις ποσότητες και στις θερμίδες, με αποτέλεσμα να αρχίσεις να ψάχνεις εκ νέου λύσεις για να χάσεις το βάρος σου πολύ σύντομα !
  5. Η ποσότητα των υδατανθράκων είναι πολύ πιο χαμηλά από τις επίσημες οδηγίες. Η δίαιτα Atkins προτείνει πρόσληψη υδατάνθρακα 5% κατά τα πρώτα στάδια, ενώ αυτή η ποσότητα δεν φαίνεται να αρκεί για την επίτευξη της υγείας, της λειτουργίας του εγκεφάλου και την διατήρηση της ισορροπημένης διατροφής.

-ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΙΤΑ ATKINS?

O συλλογισμός του Atkins δεν φαίνεται αβάσιμος, και στηρίζεται σε πραγματικά βιοχημικά φαινόμενα που συμβαίνουν στον οργανισμό μας. Όμως, δεν υπάρχει έγκυρη απόδειξη από το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας ότι αποτελεί μια ασφαλή μέθοδο απώλειας βάρους. Στις επιστημονικές βάσεις δεδομένων, υπάρχουν έρευνες που φαίνεται πως υπάρχει σημαντική απώλεια βάρους με την δίαιτα Atkins, αλλά μόνο για σύντομο χρονικό διάστημα. Όταν συγκρίνεται στην μακροπρόθεσμη απώλεια (διάστημα 1 χρόνου) δεν φαίνεται να υπερτερεί ιδιαίτερα απέναντι σε άλλα διαιτητικά σχήματα. Άρα για να δούμε αν όντως οδηγεί σε ασφαλή απώλεια, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες !

Η απώλεια βάρους που υπάρχει σε όσα άτομα ακολουθούν την δίαιτα Atkins, οφείλεται σε μείωση του αισθήματος πείνας, το αυξημένο αίσθημα κορεσμού (και τα δύο προκύπτουν από την αυξημένη κατανάλωση πρωτεΐνης), με αποτέλεσμα να μειώνεται η όρεξη για φαγητό και επομένως μειωμένη θερμιδική πρόσληψη. Επομένως, η φήμη της απώλειας βάρους με την δίαιτα Atkins οφείλεται και πάλι στην μειωμένη θερμιδική πρόσληψη, όπως σε όλα τα διατροφικά σχήματα, και όχι σε κάτι ‘μαγικό’ που προτείνει.

Αυτό που πρέπει να κρατήσεις για την δίαιτα Atkins, είναι ότι ναι μεν οδηγεί σε απώλεια βάρους, αλλά δεν αποτελεί ισορροπημένο διατροφικό πρόγραμμα, δεν μπορεί να υιοθετηθεί από όλους, και κυρίως δεν βασίζεται στις επίσημες διατροφικές οδηγίες και αναλογίες για ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους !

Η δίαιτα με βάση την ομάδα αίματος είναι, επίσης, μία από τις διάσημες δίαιτες που έχουν απασχολήσει το κοινό τα τελευταία χρόνια με εκατομμύρια εκτυπώσεις βιβλίων και best-sellers. Δεν φαίνεται, όμως, να έχει απασχολήσει ιδιαίτερα την ιατρική και διαιτολογική κοινότητα προς το παρόν. Τι συμβαίνει τελικά με αυτό το διαιτητικό σχήμα και ποια είναι η σχέση της διατροφής με την ομάδα αίματος;

-ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΔΙΑΙΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΙΤΑ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ;

Εμπνευστής της είναι ο Αμερικάνος φυσιοπαθολόγος Peter J. D’Adamo, όπου άρχισε να συνδέει την ομάδα αίματος του ατόμου με την πιθανότητα να εμφανίσει κάποιο χρόνιο νόσημα (παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιαγγειακά κλπ). Ως υλικό φαίνεται να έχει τις μελέτες του πατέρα του και δούλεψε πάνω σε άτομα με διαφορετικές ομάδες αίματος που ακολούθησαν συγκεκριμένα διαιτητικά σχήματα. Μέσα από αυτές τις μελέτες παρατήρησε ότι τα άτομα εμφάνιζαν διαφορετικές αντιδράσεις ανάλογα με την δίαιτα που τους παρείχε και την ομάδα αίματος τους.

Γενικά, θεωρείται υποθερμιδική δίαιτα που βασίζεται σε τροφές που αποκλείονται ή επιτρέπονται στο διαιτολόγιο σου ανάλογα με την ομάδα αίματος σου. Έτσι, δημιουργούνται 4 διαφορετικοί τύποι δίαιτας, η δίαιτα για την ομάδα Α, για την Β, για την ΑΒ και για την 0. Οι τροφές, σύμφωνα με τον D’ Adamo, είτε θα ταιριάξουν στον οργανισμό σου, είτε όχι, επειδή περιέχουν συγκεκριμένες ουσίες, τις λεκτίνες, και με βάση αυτό θα πρέπει να επιλέξεις ή όχι κάποιες τροφές. Με βάση τον συλλογισμό του Dr. D’Adamo, οι λεκτίνες (είναι ενώσεις υδατάνθρακα και πρωτεΐνης) είναι όμοιες με τα αντιγόνα του ανθρώπου, άρα αν σε μια τροφή υπάρχει λεκτίνη μη συμβατή με τα αντιγόνα του ανθρώπου, ο οργανισμός προσπαθεί να τις εξουδετερώσει ως ξένο σώμα. Η θεωρία της δίαιτας αυτής συνεχίζεται, υποστηρίζοντας ότι όσες λεκτίνες διαπερνούν τον εντερικό αυλό, μπορούν να προκαλέσουν πεπτικά και ορμονικά προβλήματα, με συνέπεια την διαταραχή του μεταβολισμού σου και την διαταραχή στην ορμόνη ινσουλίνη, με αποτέλεσμα την παχυσαρκία και την εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων.

Με λίγα λόγια, ανάλογα με τις λεκτίνες που περιέχει μια τροφή, μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό σου, αν δεν είναι συμβατή με την ομάδα αίματος σου.

-ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ;

Το διατροφικό πλάνο της δίαιτας αυτής βασίζεται μόνο στην ομάδα αίματος του ατόμου και αναλύεται σε : ομάδα Α, Β, ΑΒ και 0. Ταυτόχρονα, φαίνεται ότι οι άνθρωποι με ίδια ομάδα αίματος μοιράζονται και κάποια ίδια στοιχεία του χαρακτήρα και της προσωπικότητας τους.

  • ΟΜΑΔΑ 0:

Η ομάδα 0 θεωρείται η αρχαιότερη στον πληθυσμό και χρονολογείται από την εποχή που οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες. Οι τροφές που συστήνονται στους ανθρώπους αυτούς είναι κυρίως το κρέας, τα πουλερικά, τα ψάρια και τα πράσινα λαχανικά. Συστήνεται να αποφεύγουν, όμως, τροφές με δημητριακά και τα όσπρια.

Οι άνθρωποι με την ομάδα 0 έχουν ισχυρό ανοσοποιητικό και πεπτικό σύστημα, αλλά τείνουν να είναι παχύσαρκοι, με κάποιες αλλεργίες και κατακράτηση υγρών . Είναι άνθρωποι εξωστρεφείς, ευερέθιστοι και με αποφασιστικότητα.

  • ΟΜΑΔΑ Α:

Η ομάδα αυτή είναι η πιο διαδεδομένη στους κατοίκους της Δυτικής Ευρώπης και το πλάνο της μοιάζει περισσότερο με την χορτοφαγική διατροφή. Θεωρείται πως είναι η εξέλιξη της ανθρώπινης βιοχημείας, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαθίστανται σε κοινωνίες. Οι άνθρωποι με την ομάδα Α, συστήνεται να επιλέγουν λαχανικά, ψάρια, θαλασσινά και φρούτα, με μέτρο να επιλέγουν τα δημητριακά, το κρέας, τα γαλακτοκομικά και τα φασόλια.

Θεωρείται πως οι άνθρωποι με ομάδα Α είναι πιο ευαίσθητοι στο πεπτικό σύστημα, πιο εσωστρεφή, τελειομανή και με προδιάθεση σε στρεσογόνους παράγοντες.

  • ΟΜΑΔΑ Β:

Η γενετική προέλευση της ομάδας αυτής θεωρείται πως είναι οι νομαδικές φυλές και γι αυτόν τον λόγο μπορούν να επεξεργαστούν τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες το ίδιο καλά. Πρέπει να επιλέγουν τροφές όπως τα γαλακτοκομικά, τα λαχανικά, το κρέας, το τυρί, αλλά να αποφεύγουν το κοτόπουλο, το χοιρινό, το κριθάρι, το σιτάρι και η σίκαλη.

Διαθέτουν ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, είναι ανεξάρτητοι, αλλά με προδιάθεση σε χρόνια και ψυχολογικά νοσήματα (πχ στρες, σακχαρώδης διαβήτης).

  • ΟΜΑΔΑ ΑΒ:

Ο συνδυασμός των δύο ομάδων προσφέρει και έναν συνδυασμό των τροφών που συστήνονται και από τις δύο ομάδες. Στην ουσία πρόκειται για μια ενδιάμεση δίαιτα της ομάδας Α και Β, με έμφαση στα φρούτα, στα λαχανικά, στο ψάρι, στο γάλα και στα γαλακτοκομικά. Συστήνεται να αποφεύγουν, όμως, το κρέας, τα ρεβύθια, το καλαμπόκι και τα φασόλια.

Ενώ δεν είναι πολύ διαδεδομένη ομάδα αίματος, φαίνεται να χαρακτηρίζει άτομα εσωστρεφή, ευαίσθητα και με αυτοπεποίθηση. Ταυτόχρονα, μοιάζουν να έχουν πιο ευαίσθητο πεπτικό σύστημα και πιο ισχυρό ανοσοποιητικό.

Άλλες επιπλέον διατροφικές οδηγίες για όλες τις ομάδες είναι η πρόσληψη υγρών (νερό, χυμοί, αναψυκτικά) 30 λεπτά πριν ή 2 ώρες μετά το γεύμα, η αποφυγή των τηγανητών, της ζάχαρης και του φούρνου μικροκυμάτων.

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΑΙΜΑΤΟΣ;

  1. Υπάρχει απώλεια βάρους, αφού αποκλείονται κάποιες ομάδες τροφίμων και βασίζεται στην πρόσληψη λιγότερων και καύση περισσότερων θερμίδων.
  2. Συστήνει την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας. Μέσα στο διατροφικό πλάνο κάθε ομάδας, συστήνεται και το είδος της άσκησης ανάλογα με την ομάδα αυτή. Για παράδειγμα, για την ομάδα 0 συστήνεται η αερόβια άσκηση 3 φορές/εβδομάδα, ενώ για την Β τα μαθήματα yoga.

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ;

  1. Η δίαιτα της ομάδας αίματος ΔΕΝ μπορεί να ακολουθηθεί από όλο τον πληθυσμό. Δεν υπάρχουν ειδικές διατροφικές οδηγίες για ανθρώπους με αυξημένη χοληστερίνη ή με αναιμία για παράδειγμα. Όταν ένα διατροφικό σχήμα δίνεται ελεύθερα στον πληθυσμό, θεωρείται πως μπορεί να την ακολουθήσει ο καθένας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών ή επιπλέον προβλήματα υγείας.
  2. Εξαιρεί σημαντικές ομάδες τροφίμων σε όλες τις ομάδες αίματος ή ενισχύει μια συγκεκριμένη ομάδα τροφίμων. Η δίαιτα για την ομάδα 0 προτείνει την υπερκατανάλωση κρέατος, της ομάδας Α την αποφυγή των γαλακτοκομικών, της ομάδας Β τα τρόφιμα με απαραίτητο υδατάνθρακα (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη), ενώ για την ΑΒ την μείωση κρέατος και οσπρίων. Το αποτέλεσμα της αποφυγής κάποιας σημαντικής ομάδας τροφίμων, όπως για παράδειγμα τα σιτηρά, σου στερούν με την σειρά τους σημαντικά θρεπτικά στοιχεία, όπως τα μέταλλα και οι φυτικές ίνες.
  3. Ενισχύει το φαινόμενο yo-yo (γιογιό). Δηλαδή συχνά την ακολουθούν άνθρωποι που έχουν ήδη προσπαθήσει να χάσουν βάρος, και ελπίζουν πως θα χάσουν και με αυτήν δίαιτα. Στην πραγματικότητα, όμως, το πιο πιθανό είναι να χάσουν κάποια κιλά στην αρχή, τα οποία θα επανέλθουν πολύ σύντομα! Τέτοιου είδους διατροφικά προγράμματα ενισχύουν την εμφάνιση της παχυσαρκίας και την λάθος προσέγγιση της διατροφής.

-ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΙΤΑ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΑΙΜΑΤΟΣ;

OXI, δεν υπάρχει επιστημονική απόδειξη ακόμα για την δίαιτα αυτή. Για αυτήν την δίαιτα πρέπει να κρατήσεις στο μυαλό σου ότι: ναι μεν βασίζεται σε κάποιο λογικό επιστημονικό δεδομένο για την σχέση ομάδας αίματος, γονιδίων και εντερικής χλωρίδας, αλλά όλη αυτή η σχέση δεν έχει αποδειχτεί προς το παρόν ότι έχει κάποια συσχέτιση με την διατροφή ή με την παχυσαρκία.

Η μόνη έγκυρη επιστημονική μελέτη που έχει γίνει και έχει δημοσιευτεί σε επιστημονικό περιοδικό δεν φαίνεται να υποστηρίζει την σχέση της ομάδας αίματος με την διατροφή. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε σε 1455 άτομα, 20-29 χρονών μεταξύ 2004 και 2010. Τα ερωτηματολόγια της έρευνας βασίστηκαν στην βάση δεδομένων του ίδιου του Dr. D’Adamo και στα τρόφιμα που ο ίδιος συστήνει ανάλογα με την ομάδα αίματος του καθένα. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο καταγραφής τροφίμων, όπου συγκέντρωναν ένα θετικό πόντο αν κατανάλωναν 1 μερίδα από κάποιο συνιστώμενο τρόφιμο για την ομάδα τους, ενώ έπαιρναν έναν αρνητικό πόντο αν κατανάλωναν 1 μερίδα τροφίμου από αυτά που πρέπει να αποφεύγονται για την ομάδα τους. Η έρευνα έδειξε ότι από την μία βελτιώθηκαν κάποιοι δείκτες καρδιαγγειακών νοσημάτων, αλλά από την άλλη αυτό δεν μοιάζει να οφείλεται στην δίαιτα αυτή καθ’αυτή, αλλά στον γενικότερο πιο υγιεινό τρόπο διατροφής από αυτό που είχαν προηγουμένως οι συμμετέχοντες (αύξηση φρούτων/λαχανικών, μείωση ζωικών προϊόντων, αύξηση φυσικής δραστηριότητας).

Η επιστημονική βάση της δίαιτας αυτής, όπως ο ίδιος ο Adamo αναφέρει, είναι ότι η ομάδα αίματος μπορεί να επηρεάσει το εντερικό μικροβίωμα και την προδιάθεση για εμφάνιση κάποιων νοσημάτων μέσω των αντιγόνων και των βακτηρίων. Όμως, παραλείπεται το γεγονός ότι οι λεκτίνες (μόρια που βρίσκονται στα όσπρια και σε άλλα τρόφιμα) που εμφανίζονται ως αντιγόνα δεν συνεχίζουν να υπάρχουν μετά το βράσιμο του τροφίμου.

Ο συλλογισμός ότι η ομάδα αίματος μπορεί να συνδεθεί με την εμφάνιση κάποιου νοσήματος δεν έχει ακόμα αποδειχθεί, ενώ η αναφορά των λεκτινών ως παράγοντας που μπορεί να ‘μπλοκάρει’ τον μεταβολισμό, δεν φαίνεται να ισχύει!

  • Για την δίαιτα της ομάδας αίματος, πρέπει να θυμάσαι ότι αποτελεί άλλη μια διαφορετική εκδοχή ενός ανορθόδοξου τρόπου να χάσεις βάρος! Τέτοιου είδους δίαιτες εμφανίζονται κατά καιρούς, βασίζονται (αν βασίζονται) σε κάποιον βιοχημικό μηχανισμό και συνήθως δεν έχουν καμία επιστημονική απόδειξη !

Η δίαιτα των μονάδων είναι μία από τις καινούριες τάσεις που έχουμε στην διατροφική επικαιρότητα. Εμφανίστηκε κυριολεκτικά από το πουθενά, μέσα από διάφορες ιστοσελίδες και forum που υποτίθεται ότι κάπου την έχουν ακούσει, κάποιος γιατρός την έδωσε ή κάποιος γνωστός τους την έκανε. Φαίνεται, επίσης, να παρουσιάζεται και ως παραλλαγή άλλων διάσημων διαιτών που θα αναλύσουμε στο μέλλον, όπως οι Weight Watchers.

-ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΔΙΑΙΤΑ ΕΙΝΑΙ Η ΔΙΑΙΤΑ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ;

Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια ελεύθερη δίαιτα που δεν ακολουθείς μέτρο στην ποσότητα, ούτε στην ποιότητα, παρά μόνο μετράς μονάδες! Η θεωρία βασίζεται στο ότι κάθε τροφή αποτελεί μονάδα και όλα τα τρόφιμα αντιστοιχούν σε κάποιο ποσό μονάδων. Πέρα από τον περιορισμό σε αυτές τις μονάδες, δεν υπάρχει κανένας άλλος περιορισμός στην δίαιτα αυτή.

-ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΤΗΣ;

Για να κάνεις την δίαιτα των μονάδων, πρέπει να γνωρίζεις πως υπάρχουν τρόφιμα 0, 1 και 2 μονάδων, ανεξαρτήτως ποσότητας και συχνότητας κατανάλωσης. Αν είσαι γυναίκα, θα πρέπει να καταναλώνεις ημερησίως 6-7 μονάδες ανάλογα με το βάρος που θέλεις να χάσεις. Αντίστοιχα, αν είσαι άντρας θα πρέπει να καταναλώσεις 7-8 μονάδες την ημέρα. Ως επιπρόσθετη οδηγία, συστήνεται να μειώσεις 1 μονάδα/ημερησίως, αν η ζυγαριά μείνει στάσιμη, αλλά ποτέ να μην πέσεις κάτω από τις 5 μονάδες ημερησίως.

Το πλάνο της αποτελείται από τρόφιμα ελεύθερα μονάδων, αυτά που αντιστοιχούν σε 1 μονάδα και αυτά που αντιστοιχούν σε 2 μονάδες, τα οποία μπορείς να συνδυάσεις μέσα στην ημέρα σου.

Τρόφιμα ελεύθερα μονάδων είναι όλα τα ελεύθερα φρούτα, οι χυμοί χωρίς ζάχαρη και τα λαχανικά, όπου μπορείς να καταναλώσεις από 1 είδος την φορά όποια στιγμή της ημέρας θέλεις. Στα ελεύθερα φρούτα ανήκουν τα δαμάσκηνα, τα βύσσινα, τα ροδάκινα, ο γερμάς, η βανίλια, τα κεράσια και τα νεκταρίνια. Εδώ να σημειωθεί ότι αν επιλέξεις να φας δύο είδη την φορά, θα χρεωθείς 1 μονάδα για κάθε φρούτο, αλλά ταυτόχρονα το φρούτο πρέπει να το καταναλώσεις εντός μίας ώρας, αλλιώς πάλι θα χρεωθείς 1 μονάδα. (!)

Η λίστα των τροφίμων συνεχίζεται με τα τρόφιμα που αντιστοιχούν σε 1 μονάδα και περιλαμβάνονται τα μακαρόνια, το ρύζι, κάποια άλλα φρούτα, το κρέας, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά, τα τυριά και άλλα.

Η λίστα των τροφίμων τελειώνει με τα τρόφιμα 2 μονάδων που αντιστοιχούν στα αναψυκτικά και το έτοιμο τσάι.

Για να καταναλώσεις λοιπόν το γεύμα σου θα πρέπει να υπολογίσεις πόσες μονάδες θα χρεωθείς από τις συνολικές μονάδες της ημέρας σου.

Σημεία ιδιαίτερης προσοχής για αυτήν την δίαιτα είναι το λάδι και το ψωμί για τα οποία ισχύουν σχετικές ρυθμίσεις. Για παράδειγμα, αν φτιάξεις μακαρόνια με κιμά και σαλάτα που θα χρησιμοποιήσεις λάδι στο μαγείρεμα και στην σαλάτα σου, θα πρέπει αναλόγως να υπολογίσεις τις μονάδες σου.

Επιπλέον διατροφικές οδηγίες είναι να πίνεις 6-8 ποτήρια νερό καθημερινά και η αποφυγή τυποποιημένων προϊόντων καθώς δεν μπορεί να υπολογιστεί σε πόσες μονάδες αντιστοιχεί. (!)

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ;

  • προωθεί την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών (συγκεκριμένων ειδών).
  • Αποφεύγει την κατανάλωση απλών υδατανθράκων, όπως η ζάχαρη, και τυποποιημένων τροφίμων του εμπορίου.

-ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ;

  • Δεν υποστηρίζει την καθοδήγηση στο θερμιδικό και ποσοτικό περιεχόμενο, όπως οφείλει μια δίαιτα.
  • Δεν υπάρχει καμία αναλογία σε θρεπτική σύσταση και αναλογία στα απαραίτητα μακροθρεπτικά συστατικά (υδατάνθρακας, λίπος, πρωτεΐνη).
  • Δεν υπάρχει εξατομίκευση ανάλογα με το βάρος που θέλεις να χάσεις ή με το ιατρικό σου ιστορικό, που σημαίνει ότι μπορεί να την ακολουθήσει ο καθένας είτε έχει να χάσει 5 είτε 50 κιλά, ανεξαρτήτως αν είναι υγιής ή όχι.
  • Αντί για θερμίδες, αρχίζεις να μετράς μονάδες, δηλαδή απαιτεί μια μαθηματική πολυπλοκότητα του πόσες μονάδες αντιστοιχούν σε κάθε γεύμα σου.

-ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΙΤΑ ΤΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ;

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΗ για αυτήν την δίαιτα σε κανένα επιστημονικό site ή βάση δεδομένων που να υποστηρίζει ότι έχει ή ότι δεν έχει κάποια αποδεδειγμένη δράση στον πληθυσμό. Για την ακρίβεια, δεν υπάρχει καμία επιστημονική έρευνα για αυτήν την δίαιτα, κανένα δεδομένο που έστω μπορούμε να πούμε ότι κάτι έχει γίνει γύρω από αυτήν την δίαιτα.

Τα μόνα δεδομένα που υπάρχουν προέρχονται από κάποια μη αξιόπιστα site και όλες οι υπόλοιπες πληροφορίες είναι από διαιτολόγους που την απορρίπτουν! Άρα, λοιπόν, γίνεται αντιληπτό ότι η συγκεκριμένη δίαιτα όχι μόνο δεν ξέρουμε αν έχει κάποια δράση, αλλά δεν ξέρουμε καν αν υπάρχει ως θεωρία!

Η φήμη της έχει εξαπλωθεί μέσω του facebook σε απερίγραπτο βαθμό επειδή κάποιος την έκανε και είχε απώλεια κιλών. Φυσικά και θα έρθει η απώλεια των κιλών γιατί σταματάς να τρως όπως έτρωγες! Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να υιοθετείται από τον πληθυσμό και να δίνονται διατροφικές οδηγίες από ανθρώπους του forum της ιστοσελίδας!

Τέτοιου είδους δίαιτες βασίζονται στην ευπιστία του κοινού, όπως και άλλες δίαιτες/χάπια αδυνατίσματος/μαγικά τσάγια/ροφήματα, και σε ανορθοδόξους συλλογισμούς, όπως για παράδειγμα ότι 1 μονάδα ισούται είτε φας μια μπουκιά είτε φας τρία πιάτα από το κάθε φαγητό. (!)

Θυμήσου ότι ο χώρος της διατροφής γνωρίζει κατά καιρούς τέτοιου είδους δίαιτες, οι οποίες απλά ξεχνιούνται και δεν βασίζονται στην επιστήμη!